زمینه اختلافات تعرفه‌ای آمریکا و اروپا
دولت ترامپ بر واردات فولاد، آلومینیوم و خودرو از اروپا تعرفه‌های ۲۵٪ تا ۵۰٪ وضع کرد و حتی یک تعرفه سراسری ۱۰٪ بر تمامی کالاهای خارجی اعلام نمود . این اقدامات که با توجیه «برقراری تجارت منصفانه و تأمین امنیت ملی» انجام شدند، با واکنش تند اروپا مواجه گشت و اتحادیه اروپا آن‌ها را خلاف قواعد سازمان تجارت جهانی دانست . در نتیجه، اختلاف بر سر تعرفه‌ها به یک بحران در روابط دو سوی آتلانتیک تبدیل شد.
مقامات اروپایی در تلاش بودند تنش تجاری با آمریکا را کاهش دهند. نخست‌وزیر بریتانیا، کی‌یر استارمر، با دعوت از ترامپ به لندن و برگزاری دیداری باشکوه، توانست تا حدی از تعرفه‌های تنبیهی در امان بماند. رئیس‌جمهور فنلاند، الکساندر استوب، نیز در مارس ۲۰۲۵ با بردن ترامپ به زمین گلف و نمایش مهارت‌های خود، سعی کرد رضایت او را جلب کند. این اقدامات از نگاه ناظران «چاپلوسانه و تحقیرآمیز» بود، اما اروپا امیدوار بود با امتیازدهی بتواند از شدت بحران تعرفه‌ها بکاهد. در چنین فضایی، کاخ سفید در اوت ۲۰۲۵ میزبان نشستی با حضور رهبران اروپایی شد؛ نشستی که قرار بود بر سر تعرفه‌ها و جنگ اوکراین گفت‌وگو شود، اما به‌جای همکاری و احترام، به صحنه رفتارهای تحقیرآمیز و غیر‌دیپلماتیک ترامپ بدل گشت.
چیدمان تحقیرآمیز جلسه در کاخ سفید
نشست رهبران اروپایی با دونالد ترامپ در ۱۸ اوت ۲۰۲۵ در کاخ سفید برگزار شد. ابتدا ترامپ به‌طور دوجانبه با ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین گفتگو کرد و سپس هشت رهبر اروپایی به او پیوستند. اما نحوه‌ی چیدمان و میزبانی این جلسه، تعجب و انتقاد گسترده رسانه‌ها را برانگیخت. ترامپ برخلاف عرف معمول، به جای گردهم آوردن همتایان خود گرد میز کنفرانس، آن‌ها را بر روی صندلی‌هایی دور تا دور میز کار خود (میز معروف Resolute در دفتر بیضی‌شکل) نشاند و خود پشت میز ریاست قرار گرفت . این صحنه، که در عکس‌های رسمی کاخ سفید نیز ثبت شد، به عقیده ناظران بیشتر شبیه «معلم و شاگردان در کلاس درس» یا «رییس و زیردستان مطیع» بود تا دیداری بین رؤسای کشورهای هم‌تراز .
منتقدان در شبکه‌های اجتماعی و مطبوعات به تندی از این «قدرت‌نمایی شرم‌آور» انتقاد کردند. روزنامه‌ای این وضعیت را «نمایشی تحقیرآمیز به‌جای اتحاد جهانی» توصیف کرد . کاربران با انتشار عکس‌های جلسه نوشتند «باورکردنی نیست که رهبران اروپا اجازه دادند ترامپ آن‌ها را مثل بچه مدرسه‌ای‌ها ردیف کند» . حتی گفته شد سران حاضر جرأت اعتراض به نحوه‌ی نشستن را نیافتند و این سوال مطرح شد که آیا هیچ‌یک از این رهبران یا مشاورانشان «ذره‌ای غرور و غیرت نداشتند که چنین آرایش تحقیرآمیزی را رد کنند؟» . به طور کلی، چینش جلسه به صورتی بود که ترامپ خود را در رأس و دیگران را در حاشیه نشان داد؛ اقدامی که از دید دیپلمات‌ها خلاف احترام متقابل بوده و نوعی پیام سلطه‌جویانه به طرف‌های اروپایی تلقی شد . برخی تحلیل‌گران اروپایی این منظره را انعکاسی از دیدگاه کلی ترامپ به جهان دانستند که «رهبران اروپا را رعایای دربار خود» می‌بیند .
رفتارهای جنجالی و توهین‌آمیز ترامپ در جریان نشست
علاوه بر نحوه میزبانی، رفتار و گفتار ترامپ در این نشست نیز غیرمعمول و تحقیر‌کننده بود. در میانه مذاکرات چندجانبه، ترامپ ناگهان جلسه را متوقف کرد تا تماسی تلفنی با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه برقرار کند . او به مدت حدود ۴۰ دقیقه رهبران اروپایی و زلنسکی را در اتاقی دیگر منتظر گذاشت تا شخصاً از دفتر بیضی‌شکل با پوتین گفتگو کند . ترامپ بعدها با افتخار گفت که «نخواست در حضور اروپایی‌ها با پوتین تماس بگیرد که بی‌احترامی به پرزیدنت پوتین نشود» ؛ توجیهی که عمق ترجیح او به نظر پوتین بر دوستان اروپایی را نشان می‌داد. رهبران اروپا که برای رایزنی به واشنگتن آمده بودند، مجبور شدند این مدت را بیکار دراتاق مجاور (کتابخانه کاخ سفید) به انتظار بازگشت ترامپ بگذرانند.
تصویر : سران اروپایی (ماکرون، فون‌درلاین، استارمر، مرز، ملونی، استوب، روتّه) به همراه زلنسکی در کتابخانه کاخ سفید منتظر پایان تماس تلفنی ترامپ با پوتین هستند . در اقدامی بحث‌برانگیز، ترامپ در میانه نشست رهبران را ترک کرد و به‌طور خصوصی با پوتین گفتگو نمود و حاضران را مجبور به انتظار کرد. این صحنه به‌عنوان نمادی از کم‌احترامی و بی‌اعتنایی رئیس‌جمهور آمریکا به همتایان اروپایی تعبیر شد.
نمایش تبلیغاتی کالاهای شخصی به سران کشورها
رفتار عجیب دیگر ترامپ، نمایش کالاهای تبلیغاتی شخصی‌اش به رهبران خارجی در میانه مذاکرات حساس بود. در پایان نشست، او زلنسکی و چند رهبر اروپایی را به گوشه‌ای از کاخ سفید برد که شبیه «غرفه فروش محصولات ترامپ» تزئین شده بود. در برابر نگاه متعجب میهمانان، مجموعه‌ای از کلاه‌ها و یادگاری‌های برند خود را نشان داد و حتی کلاه قرمزی با شعار «۴ سال دیگر» را به زلنسکی و ماکرون ارائه کرد؛ شعاری که کنایه‌ای آشکار به تمدید غیرقانونی دوره ریاست‌جمهوری‌اش بود. ناظران این رفتار را نشانه عطش او به قدرت دانستند. اختصاص بخشی از نشست صلح به خودنمایی تبلیغاتی، موجی از تمسخر و انتقاد در پی داشت. کاربران نوشتند: «تصور کنید چرچیل برای مذاکره به کاخ سفید بیاید و رئیس‌جمهور به‌جای گفت‌وگو درباره جنگ، فروشگاه کلاه‌هایش را نشان دهد». رسانه‌ها این رفتار را مایه شرمساری و جلوه‌ای از خودشیفتگی سیاسی ترامپ توصیف کردند.
لحن و گفتار ترامپ در این نشست نیز جنجال‌برانگیز بود. او بارها از مسیر گفت‌وگو خارج شد و به گلایه‌های شخصی پرداخت. به جای تمرکز بر جنگ اوکراین یا بحران تعرفه‌ها، از رسانه‌ها، مخالفان سیاسی و رؤسای پیشین آمریکا انتقاد کرد. ترامپ در حضور خبرنگاران، به جای طرح راهکارهای صلح، درباره «فساد بایدن» و «تقلب در انتخابات ۲۰۲۰» سخن گفت. این رفتار باعث شد رهبران اروپایی و زلنسکی در حاشیه بمانند. فضای جلسه سرد و بی‌نتیجه شد. روزنامه ایندیپندنت نوشت: ترامپ بار دیگر نشست بین‌المللی را به تریبون شخصی خود تبدیل کرد. او به جای دیپلماسی، در پی نمایش قدرت و عقده‌گشایی سیاسی بود. این گفتار تند، نشانه‌ای از فاصله عمیق ترامپ با قواعد دیپلماتیک و روح همکاری جهانی دانسته شد.
واکنش رسانه‌ها و رهبران اروپایی به رفتار تحقیرآمیز ترامپ
رفتار دونالد ترامپ در نشست کاخ سفید موجی از واکنش‌های تند در رسانه‌های بین‌المللی و میان رهبران اروپایی به‌دنبال داشت. بسیاری از نشریات معتبر از جمله گاردین، برخورد ترامپ با متحدان غربی را «نامحترمانه و شرم‌آور» توصیف کردند. گاردین در یادداشتی نوشت رهبران اروپا در برابر ترامپ مانند «کبوتران گرسنه‌ای هستند که با هر دانه‌ای خوش‌رقصی می‌کنند تا شاید لطف ارباب نصیبشان شود». تحلیلگر این روزنامه، رافائل بهر، رفتار آن‌ها را «چاپلوسی در حد رکوع» نامید و یادآور شد که در مقابل، پوتین ترامپ را چون دست‌پرورده خود می‌بیند.
واکنش رسانه‌های آمریکایی و اروپایی
رسانه‌های آمریکا نیز سکوت نکردند. رویترز گزارش داد که ترامپ با ترک رهبران اروپا برای گفت‌وگو با پوتین، اولویت خود را آشکار کرد. شبکه ABC این صحنه را نشانه شکاف عمیق بین آمریکا و متحدان سنتی‌اش دانست. در اروپا نیز لحن تند بود. وزیر امور اتحادیه اروپا در مجارستان گفت: «رهبران اروپایی در واشنگتن تحقیر شدند و دست خالی بازگشتند». فرانس ۲۴ نیز گزارش داد رهبران اروپا در نقش «تضرع‌کنندگان» در برابر ترامپ ظاهر شدند.
تغییر رویکرد اروپا پس از نشست واشنگتن
پس از این نشست، برخی سیاستمداران اروپایی تلویحاً از نارضایتی خود سخن گفتند. امانوئل ماکرون و چند رهبر دیگر تصمیم گرفتند جلسات بعدی درباره اوکراین را در خاک اروپا برگزار کنند. پیشنهاد سوئیس برای انتقال مذاکرات صلح به ژنو با استقبال روبه‌رو شد و نشانه‌ای از خستگی اروپا از فضای تحقیرآمیز واشنگتن بود. این تغییر رویکرد نشان داد که اروپا در حال بازتعریف روابط خود با آمریکا است؛ مسیری برای استقلال راهبردی و کاهش وابستگی به تصمیم‌های غیرقابل پیش‌بینی ترامپ.
